Thẻ căn cước gắn chip là một bước tiến quan trọng trong việc quản lý thông tin cá nhân tại Việt Nam, đóng vai trò then chốt trong việc xác minh danh tính khi thực hiện vô số các thủ tục hành chính, giao dịch tài chính, y tế, giáo dục và nhiều lĩnh vực khác. Tuy nhiên, nếu không cẩn thận, việc để lộ thông tin trên thẻ căn cước có thể dẫn đến những rủi ro nghiêm trọng! MK Smart khuyến nghị người dân cần nâng cao cảnh giác và bảo vệ 4 thông tin quan trọng sau đây.
1. Số căn cước (Mã định danh cá nhân)
Số căn cước, hay còn gọi là mã định danh cá nhân là một dãy số duy nhất theo suốt cuộc đời mỗi công dân và được sử dụng như một yếu tố xác thực căn bản trong hầu hết mọi hồ sơ và giao dịch pháp lý. Việc để lộ mã số định danh này có thể khiến kẻ xấu lợi dụng để mở tài khoản ngân hàng giả, vay tiền hoặc thực hiện các hành vi lừa đảo khác.
2. Thông tin nhân thân
Các thông tin nhân thân được in trên mặt trước thẻ căn cước, bao gồm họ và tên, ngày tháng năm sinh, quê quán, và nơi thường trú và quốc tịch, tuy có vẻ cơ bản nhưng lại là những mảnh ghép quan trọng để xây dựng một “hồ sơ” đầy đủ về một cá nhân. Trong bối cảnh các dịch vụ trực tuyến ngày càng phát triển, những thông tin này thường xuyên được yêu cầu trong quá trình đăng ký tài khoản ngân hàng, ký kết hợp đồng điện tử, hoặc thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến. Việc để lộ thông tin này có thể khiến bạn trở thành mục tiêu của các vụ lừa đảo công nghệ cao, đặc biệt khi kẻ xấu kết hợp dữ liệu này với các thông tin khác để giả mạo danh tính.
3. Mã QR trên mặt trước thẻ
Mã QR trên căn cước gắn chip không chỉ là một chi tiết trang trí. Nó là một cổng thông tin điện tử chứa đựng toàn bộ thông tin cơ bản được in trên thẻ, đồng thời có thể bao gồm cả số Chứng minh nhân dân cũ, ngày cấp căn cước. Chỉ với một thao tác quét đơn giản, kẻ xấu có thể dễ dàng nắm bắt được toàn bộ các thông tin này, tạo điều kiện cho các hành vi vi phạm pháp luật.
4. Thông tin ở mặt sau thẻ
Căn cước gắn chip sử dụng công nghệ bảo mật cao, lưu trữ dữ liệu sinh trắc học như vân tay và ảnh chân dung. Dữ liệu này được mã hóa theo tiêu chuẩn quốc tế và của Ban Cơ yếu Chính phủ, đảm bảo khó bị làm giả hoặc đánh cắp. Tuy nhiên, nếu bạn vô tình để lộ hoặc cho phép kẻ xấu tiếp cận chip, thông tin sinh trắc học có thể bị lợi dụng trong các hoạt động gian lận.
Hậu quả nghiêm trọng khi bị lộ thông tin căn cước
Như đã được cảnh báo, việc để lộ bất kỳ thông tin nào trong số 4 thông tin trên đều có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Các vụ việc thực tế đã chứng minh rằng, chỉ cần hình ảnh căn cước, kẻ gian có thể thực hiện các hành vi như:
- Vay tiền trực tuyến trái phép: Sử dụng thông tin căn cước để đăng ký các ứng dụng vay tiền online, chiếm đoạt khoản vay. Người đứng tên thẻ sẽ bị gọi điện đòi nợ, bôi nhọ danh dự, bị làm phiền không ngừng nghỉ dù bản thân không hề vay.
- Mở tài khoản ngân hàng ảo: Sử dụng thông tin căn cước để mở các tài khoản ngân hàng trực tuyến, phục vụ cho các hoạt động chuyển nhận tiền trái phép, rửa tiền, khiến chủ thẻ vô tình bị liên lụy về mặt pháp lý.
- Giả mạo danh tính: Sử dụng thông tin căn cước để để tạo hồ sơ giả, gây ảnh hưởng đến uy tín cá nhân hoặc liên quan đến các vụ án lừa đảo
- Xâm phạm quyền riêng tư: Sử dụng thông tin cá nhân để quấy rối, bôi nhọ danh dự, hoặc thực hiện các hành vi xâm phạm đời tư khác.
Hành động khi phát hiện thông tin căn cước bị lộ
Trong trường hợp không may phát hiện thông tin căn cước của mình bị lộ, người dân cần thực hiện ngay các bước sau:
- Thu hồi tin nhắn/ảnh đã gửi (nếu được).
- Liên hệ với ngân hàng, tổ chức tài chính để kiểm tra xem thông tin cá nhân có bị sử dụng để mở tài khoản, đăng ký vay hay không
- Đổi mật khẩu các tài khoản quan trọng.
- Trình báo cho công an địa phương để được hướng dẫn xử lý đúng quy trình.
- Cảnh giác giao dịch trực tuyến lạ.
- Thu thập chứng cứ như ảnh chụp màn hình, tin nhắn, email… và nộp đơn khiếu nại đến cơ quan chức năng.
- Cảnh báo cho người thân và bạn bè để họ cảnh giác, không bị lừa đảo hoặc dính vào các giao dịch liên quan.
Lời khuyến nghị từ MK Smart
Để bảo vệ bản thân và tránh trở thành nạn nhân của các hành vi lừa đảo, người dân cần nâng cao ý thức tự bảo vệ thông tin cá nhân trên căn cước bằng cách:
- Bảo quản cẩn thận: Luôn giữ căn cước ở nơi an toàn, tránh để mất hoặc hoặc rơi vào tay kẻ xấu.
- Hạn chế chia sẻ thông tin: Chỉ cung cấp thông tin căn cước khi thực sự cần thiết và với các tổ chức đáng tin cậy.
- Khi sử dụng căn cước: Khi quét NFC hoặc mã QR trên thẻ, chỉ sử dụng các thiết bị được cấp phép bởi cơ quan chức năng.
- Kiểm tra định kỳ: Thường xuyên kiểm tra các giao dịch ngân hàng, tài khoản cá nhân để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
- Báo cáo ngay khi có dấu hiệu bất thường: Nếu nghi ngờ thông tin căn cước bị lạm dụng, hãy liên hệ ngay với cơ quan công an hoặc ngân hàng để được hỗ trợ kịp thời.
Kết luận
Thẻ căn cước là tài sản quan trọng, chứa đựng nhiều thông tin nhạy cảm cần được bảo vệ tuyệt đối. Bằng cách nâng cao ý thức cảnh giác và thực hiện các biện pháp bảo mật, bạn có thể tránh được những rủi ro không đáng có.
MK Smart mong rằng thông qua những cảnh báo trên, người dân sẽ nâng cao nhận thức về an toàn thông tin và hành động một cách trách nhiệm để bảo vệ chính mình trong kỷ nguyên số đầy tiềm năng nhưng cũng không ít thách thức này.
